WITREKTOMIA - OPERACJE SIATKÓWKI
Operacje ratujące wzrok
CO TO JEST WITREKTOMIA I NA CZYM POLEGA?
Witrektomia to złożona operacja mikrochirurgiczna, w czasie której usuwane jest ciało szkliste (żel, który wypełnia dużą część gałki ocznej). Pozwala to na dostęp do siatkówki i wykonanie niezbędnych manipulacji i procedur na niej, np. usuwanie błon i włóknistych blizn, zamykanie otworów siatkówki, laseroterapia siatkówki itp., Działania te mają za zadanie zachowanie jak najlepszej funkcji siatkówki, a jest ona niezbędna do odbierania obrazu i przekazywaniu go do ośrodków wzrokowych w mózgu.
KIEDY WYKONUJE SIĘ WITREKTOMIĘ?
Operacja witrektomii najczęściej jest wykonywana z następujących wskazań:
odwarstwienie siatkówki
otwór w plamce
krwotok do ciała szklistego
znaczne męty w ciele szklistym obniżające ostrość wzroku
usunięcie błon nasiatkówkowych
leczenie ciężkich powikłań cukrzycowych, np. retinopatii cukrzycowej proliferacyjnej
usunięcie ciała obcego z wnętrza gałki ocznej
leczenie niektórych powikłań operacji zaćmy
leczenie bakteryjnego zapalenia wnętrza gałki ocznej
Do podjęcia decyzji o wykonaniu operacji witrektomii należy wziąć pod uwagę czy występują następujące warunki:
przyczyna operacji powoduje zagrożenie dla widzenia
choroba będąca przyczyną kwalifikacji nie ulega samoistnemu wyleczeniu w krótkim czasie
potencjalne korzyści z wykonania operacji przewyższają ryzyko związane z zabiegiem
pacjent rozumie korzyści i ryzyko zabiegu i zna alternatywne metody leczenia (jeśli takie istnieją)
JAK WYGLĄDA WITREKTOMIA?
Operacja witrektomii jest najczęściej wykonywana w znieczuleniu okołogałkowym. W pobliże gałki ocznej podawany jest środek znieczulający, który powoduje, że zabieg jest bezbolesny. Dodatkowo, ten rodzaj znieczulenia powoduje, że oko jest w trakcie zabiegu nieruchome, co ułatwia wykonywanie precyzyjnych ruchów i manipulacji wewnątrz gałki ocznej. Rzadziej operacja wykonywana jest w znieczuleniu ogólnym (narkozie). Konieczność taka występuje np. u pacjentów niewspółpracujących lub po znacznym urazie gałki ocznej.
Okulista-mikrochirurg wybiera najwłaściwszy zestaw narzędzi (23 lub 25 G - są to narzędzia o średnicy około 1 mm) i przez 3 niewielkie, najczęściej niewymagające szycia nacięcia wykonuje zabieg.
W zależności od przyczyny i zaawansowaniu zmian w oku cała operacja trwa od 30 minut do 2 godzin.
Po operacji w miejsce usuniętego ciała szklistego podaje się jedną z poniższych substancji:
płyn - nie wymaga on żadnych dodatkowych działań
powietrze (specjalnie przefiltrowane) - wchłania się ono samoistnie w ciągu kilku dni; widzenie w tym czasie jest słabe i stopniowo się poprawia
gaz - wchłania się samoistnie w ciągu kilku tygodni; widzenie w tym czasie jest słabe i stopniowo się poprawia, a pacjent widzi zmniejszający się pęcherz gazu; czasami przez kilka dni po operacji pacjent musi pozostawać jak najwięcej w określonej pozycji, np. z głową w dół, żeby gaz odpowiednio układał się wewnątrz gałki ocznej
olej silikonowy - wymaga usunięcia z oka po kilku miesiącach; widzenie przez olej jest w miarę stabilne, ale końcowy efekt gojenia występuje dopiero po jego usunięciu
W trakcie operacji okulista wybiera najlepszą opcję w zależności od przebiegu zabiegu i stanu siatkówki.
Cele zabiegu obejmują:
wyleczenie patologii, która powoduje pogorszenie widzenia lub zagraża jego utracie
zmniejszenie ryzyka nawrotu choroby
zminimalizowanie ryzyka powikłań choroby
CZEGO PACJENT MOŻE SIĘ SPODZIEWAĆ PO OPERACJI WITREKTOMII?
Przez pierwsze dni po zabiegu widzenie zwykle jest niewyraźne (zwłaszcza po podaniu powietrza lub gazu).
Czasami przez kilka dni pacjent musi przyjmować określoną pozycję, żeby gaz w oku układał się odpowiednio.
Przez kilka tygodni oko i powieki mogą być obrzęknięte i tkliwe.
Gojenie po witrektomii trwa do 6 miesięcy i dopiero po upływie tego czasu można ocenić końcowe efekty przeprowadzonej operacji.
Niezwykle istotne jest stosowanie się do wszystkich zaleceń pooperacyjnych oraz dotrzymywanie terminów wizyt kontrolnych.
JAKIE SĄ MOŻLIWE KOMPLIKACJE PO WITREKTOMII?
Operacja witrektomii jest często wykonywana jako zabieg ratujący widzenie i korzyści z jego wykonania znacznie przewyższają ryzyko związane z zabiegiem.
U około 10% pacjentów konieczne jest wykonanie kolejnych operacji w zakresie siatkówki.
Niestety, nie zawsze po operacji widzenie poprawi się. Czasami, pomimo tego, że operacja przebiegła zgodnie z założonym planem nie udaje się przywrócić pełnej funkcji siatkówki.